نکته: این یادداشت که توسط یکی از اعضای تیم مجله پرشین تراپیست (خانم سیده مهتاب حسینی) تهیه شده است؛ همزمان با اینجا در روزنامه فرهیختگان نیز منتشر شده است.
هر ساله دپارتمان زبان‌های آکسفورد واژه‌ای را معرفی می‌کند که به‌خوبی روحیات و گفتگوهای اجتماعی سال گذشته را منعکس می‌کند. برای سال 2024، این ترکیب دو واژه ای ”Brain Rot” انتخاب شده است، که به معنای “زوال مغزی ناشی از مصرف بیش از حد محتوای کم‌کیفیت و بی‌ارزش، به‌ویژه در فضای دیجیتال” است. اولین استفاده ثبت‌شده از عبارت «پوسیدگی ذهنی» در سال ۱۸۵۴ در کتاب والدن اثر هنری دیوید ثورو یافت شده است؛ کتابی که تجربیات او از زندگی ساده در دل طبیعت را گزارش می‌دهد. به‌عنوان بخشی از نتیجه‌گیری‌هایش، ثورو از تمایل جامعه برای بی‌ارزش دانستن ایده‌های پیچیده یا آن‌هایی که قابل تفسیر به شیوه‌های مختلف هستند، به نفع ایده‌های ساده انتقاد می‌کند و این مسئله را نشان‌دهنده افول کلی تلاش ذهنی و فکری می‌داند. او می‌نویسد: “در حالی که انگلستان تلاش می‌کند پوسیدگی سیب‌زمینی را درمان کند، آیا کسی تلاشی نمی‌کند تا پوسیدگی ذهنی – که بسیار گسترده‌تر و کشنده‌تر است – را درمان کند؟ ”
اگر می‌خواهید آخرین بقایای هوش انسانی را که در حال فرو رفتن در گرداب است تماشا کنید، دماغتان را بگیرید و کلمات «Skibidi Toilet» را در یوتیوب جستجو کنید. این ویدیوی ۱۱ ثانیه‌ای یک سر انسان انیمیشنی را نشان می‌دهد که از داخل کاسه توالت بیرون آمده و ترانه‌ای بی‌معنی با کلمات «skibidi dop dop dop yes yes» می‌خواند. این کلیپ بیش از ۲۱۵ میلیون بار دیده شده و صدها میلیون منبع دیگر در تیک‌تاک و سایر شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرده است. Skibidi Toilet یک مجموعه انیمیشنی کوتاه است که در سکوهای ویدیویی مانند یوتیوب و تیک‌تاک به‌شدت محبوب شده است. داستان این انیمیشن‌ها معمولاً درباره سرهایی انسان‌نما است که از کاسه توالت بیرون آمده‌اند و به سبک موزیکال حرکات عجیب انجام می‌دهند. موسیقی و حرکات جذاب و طنزآمیز آن باعث شده تا این ویدیوها به‌طور ویروسی در اینترنت پخش شوند. با وجود نقدهایی که برخی به محتوای ساده و بی‌معنی آن دارند، طرفداران بسیاری پیدا کرده و به یک پدیده اینترنتی تبدیل شده است. به همین سادگی!
به همین دلیل، جای تعجب نیست که کلمه سال فرهنگ لغت آکسفورد «پوسیدگی ذهنی» اعلام شده است. به‌عنوان یک مفهوم انتزاعی، «پوسیدگی ذهنی» چیزی است که همه ما به شکلی مبهم با آن آشنا هستیم. این واژه در فرهنگ لغت به‌عنوان «تضعیف فرضی وضعیت ذهنی یا فکری یک فرد، به‌ویژه به‌عنوان نتیجه مصرف بیش‌ازحد محتوایی (که اکنون عمدتاً به محتوای آنلاین اشاره دارد) که بی‌اهمیت یا بدون چالش تلقی می‌شود» تعریف شده است. اما تعداد کمی از افراد از این موضوع آگاه‌اند که فناوری چطور واقعاً در حال تخریب ذهن ما است و استفاده اجباری از اینترنت چقدر قاطعانه در حال نابود کردن ماده خاکستری مغز ما است.
همه ما آن حس مه‌آلود و بیحالی پس از یک شب دیر خوابیدن و کمبود خواب را تجربه کرده‌ایم. تمرکز سخت می‌شود، بهره‌وری کاهش می‌یابد. ممکن است احساس بی‌قراری، اضطراب، منفی‌نگری یا حتی افسردگی کنیم. اگر شب قبل مصرف الکل یا مواد مخدر هم در کار بوده باشد، ممکن است حتی بیشتر احساس بیحالی و سردرگمی کنیم. این روزها، بسیاری از ما این احساسات را تجربه می‌کنیم، حتی زمانی که به اندازه کافی استراحت کرده‌ایم و زیاد هم ننوشیده‌ایم. ساعت‌های بی‌پایان در مقابل صفحه‌های تلفن و کامپیوتر باعث اضافه‌بار اطلاعات دیجیتال می‌شود. نتیجه این وضعیت چیزی است که «پوسیدگی ذهنی» نامیده می‌شود و می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر سلامت روان داشته باشد.
رفتارهای مرتبط با «پوسیدگی ذهنی» در اشکال مختلفی ظاهر می‌شوند، از جمله:
دنیای مجازی،در نگاه اول آن چنان دلربا به نظر می‌رسد که گاهی حاضر هستیم از امور مهم خود چشم‌پوشی کنیم تا کمی بیشتر در آن وقت بگذرانیم، ولی باید بدانیم که هر لحظه‌ای که در این دنیای مجازی سپری می‌کنیم، تکه‌ای از زمان واقعی خود را به آن هدیه می‌دهیم؛ زمانی که می‌تواند صرف انجام کارهای سازنده‌تری شود. فضای مجازی خوب است، اما نه آن‌قدر که جای واقعیت‌های زندگی را بگیرد. پس به جای پیمایش بی‌پایان در صفحات مجازی، بهتر است تعادلی میان دنیای دیجیتال و جهان حقیقی به وجود آوریم.
برای جلوگیری از تخریب ذهنی ناشی از محتوای دیجیتال یا عادات ناسالم، می‌توانید این راهکارها را دنبال کنید:
منابع اصلی برای این یادداشت
https://www.theguardian.com/commentisfree/2024/dec/09/brain-rot-word-of-the-year-reality-internet-cognitive-function
https://www.newportinstitute.com/resources/co-occurring-disorders/brain-rot
Brain_Rot#
#پوسیدگی_ذهنی
